zaterdag 25 november 2017

Konstantin von Wegerer 104 Pieszyce

zamek Stara Kamienica


Mieliśmy w Stara Kamienica również dość nieprzyjemny napad przez banda najemników i w końcu tylko za pomocą niektórych ludzi z zamku Gryf byliśmy w stanie odpierać atak. Kiedy ja to meldowałem Hans Ulrich, rozkazał, że musiałem przenieść się do Wrocławia z dziećmi, ponieważ tam było bezpieczniejsze.

Akurat kiedy przyjechaliśmy do Wrocławiu, dowiedzieliśmy się, że było kilka przypadków dżumy w mieście. Hans Ulrich dlatego natychmiast wezwał nas do jego obozu w Pieszyce. Ta wiadomość została przekazana nam przez młodego rotmistrz von Weiher, który miał nam towarzyszył z czterech jeźdźców. Więc mieliśmy między kilka dni, ponownie spakować nasze rzeczy. Rotmistrz von Weiher był absolutnie zachwycony młodym Anna Elisabeth. On nigdy nie opuścił jej stronie. Anna Elisabeth był również pod wrażeniem młodego człowieka, a nie dala spokój, dopóki ona mogła jeździć na koniu. przed nim. Ona miała tylko jedenaście lat, ale jej sylwetka już wyraźnie wskazywał kuszące żeńskie formy, a czasami zachowywała się tak jak panienka. Podróż z Wrocławia do Pieszyce przez to był wesoły i beztroski. Ja również szybko się zaprzyjaźniłem z ten miły młodzieńca.


We hadden in Kemnitz ook een behoorlijk onaangename overval door een landknechtbende meegemaakt en konden die uiteindelijk alleen met hulp van enkele mannen uit de burcht Greiffenstein afslaan. Toen ik dat Hans Ulrich meldde, beval hij, dat ik met de kinderen naar Breslau moest verhuizen, omdat het daar veiliger was.

We waren net in Breslau aangekomen, toe we hoorden, dat er in de stad meerdere pestgevallen waren. Hans Ulrich riep ons daarom meteen naar zijn kamp bij Peterswaldau. Dit bericht werd ons overgebracht door de jonge ritmeester von Weiher, die ons met nog vier ruiters zou begeleiden. We moesten dus binnen een paar dagen al onze spullen weer inpakken. Ritmeester von Weiher was helemaal verrukt van de jonge Anna Elisabeth. Hij week niet van haar zijde. Anna Elisabeth was eveneens onder de indruk van de jongeman, en rustte niet, eer ze onderweg voor hem op zijn paard mocht rijden. Ze was weliswaar pas elf jaar, maar haar figuur toonde al duidelijk verleidende vrouwelijke vormen, en ze gedroeg zich soms ook al als een jonge dame. De reis van Breslau naar Peterswaldau was daardoor vrolijk en zonder zorgen. Ook ik werd snel bevriend met de nette jongeman.

zaterdag 18 november 2017

Konstantin von Wegerer 103




W kolejne czas widzieliśmy Hans Ulrich rzadko w domu. Wydawało mi się, że brakowało mu Barbarze Agnes tak bardzo, że nie znalazł spokoju w Stara Kamienica. Kiedy wrócił, kilka dni później musiał wrócić do swego pułku. W lutym 1633 roku uwolnił z zaledwie 600 mężczyzn Strzelin  od okupacje Saksonii, używając starego fortel wojskowe, który czytał w książkach na temat wojen w starożytności. Następnie przeniósł się do Świdnicy i Lubin. U Ścinawa była silna armia szwedzka. Dlatego prosił Hans Ulrich, Wallenberg o niektóre z jego pułków do pomocy, i atakował Szwedzi w październiku w burzliwym i deszczowej pogody z niespodziewanego ataku koło Ścinawa. Szybko byli z wielkich strat. Szwedzki general Hrabia von Thurn poddał się i swoją armię do książę von Waldstein. Albrecht poszedł do Brandenburgii i Hans Ulrich uwolnił cały Śląsk od Szwedów.

Hans Ulrich był bardzo ulubione u jego pułkiem. Znał każdy indywidualny człowiek o imieniu, również jego stan cywilne, zakochane, zaręczone lub żonaty. Często nawet nie wiedział nazwę damy. Najwyraźniej miał ogromny pamięć dla osoby i nazw. Kiedy jeden z jego ludzi miał trudności finansowe, pomógł mu wspaniałomyślny. Jego życzliwość miał jedynie granice, gdy zauważył, że ktoś go widział jako proste lub głupie i po prostu chciał zrobić mu nadużycie. Wtedy mógł być bardzo twardy i bezlitosny.


Szlachetna Śląska po raz kolejny był za Hans Ulrich, bo wojna od dawno nie była już wojną religijną, ale złożone wojny europejskiej. Chcieli, przede wszystkim jak najszybciej pozbawić od tej grabieżące i nieszczeniące hordy najemników w kraju. Wojska dowodzone przez Hans Ulrich miał wprawdzie również karmione przez ludność. Ale to ludzie chętnie robili, ponieważ jego żołnierze zachowywali się poprawnie.

In de daarop volgende tijd zagen we Hans Ulrich nog maar zelden thuis. Mij leek, dat hij Barbara Agnes zo zeer miste , dat hij in Kemnitz geen rust vond. Steeds als hij kwam, moest hij enkele dagen later weer naar zijn regiment. In februari 1633 bevrijdde hij met slechts 600 man Strehlen van zijn Saksische bezetting, door gebruik te maken van een oude krijgslist, die hij in boeken over oorlogen in vroeger tijden gelezen had. Daarna trok hij naar Schweidnitz en Lüben. Bei Steinau stond een sterk Zweeds leger. Daarom vroeg Hans Ulrich, Waldstein met enkele van zijn regimenten om hulp en viel de Zweden in oktober in stormachtig en regenachtig weer met een verrassingsaanval bij Steinau aan. Ze werden snel en met grote verliezen verslagen. De Zweedse generaal graaf von Thurn gaf zich met zijn leger over aan hertog von Waldstein. Albrecht begaf zich naar Brandenburg en Hans Ulrich verloste heel Silezië van de Zweden.

Hans Ulrich was heel geliefd bij zijn regiment. Hij kende elke, individuele man bij naam, kende ook zijn burgerlijke staat, verliefd, verloofd of getrouwd. Vaak wist hij zelfs de naam van de dame. Hij had blijkbaar een enorm personen- en namengeheugen. Als één van zijn mensen in financiële moeilijkheden gekomen was, hielp hij hem groothartig. Zijn goedmoedigheid kende alleen een grens, als hij merkte dat iemand hem voor eenvoudig of dom hield, en alleen maar misbruik van hem wou maken. Dan kon hij zeer hard en onverbiddelijk zijn.

De Silezische standen stonden ook nu weer achter Hans Ulrich want de oorlog was al lang geen geloofsoorlog meer, maar een onoverzichtelijke Europese oorlog. Men wilde, voor alles, zo snel als mogelijk de plunderende en vernietigende hordes landsknechten het land uit hebben. De door Hans Ulrich geleide troepen moesten weliswaar ook van het land verzorgd worden. Maar de bevolking deed het graag, want zijn troepen gedroegen zich netjes.


zaterdag 11 november 2017

Konstantin von Wegerer 102

Attributed to Jacob Hoefnagel - Gustavus Adolphus, King of Sweden 1611-1632 - Google Art Project.jpg
Król Gustav Adolf II od Szwecja

Na spokojnego życia rodzinnego jednak jeszcze nie można sobie myśleć. Jeszcze w roku zwolnienia księcia von Wallenstein jako naczelny dowódca armii cesarskiej, w lecie 1630 roku król szwedzki Gustaw Adolf z małym ale dobrze wyszkolony, dobrze zdyscyplinowanej i wysoce zmotywowanych armii wylądował na Pomorzu. Jego celem było, ewangeliczny - zachowaj chrześcijańską religię uratować z swoich prześladowców. Został liczne prośbę o pomoc z Niemiec, który prawie w całości został zajęty przez siły katolickie, i bardzo cierpiał przez to. Gustav Adolf triumfował wkrótce zjadliwy o dowódcy katolickiego Tilly w Breitenfeld koło Lipska. Cały Północna - Niemcy został zwolniony. W następnym roku on ponownie wygrał od sił katolickich w Rain am Lech, a wraz z tym spadł południowo - Niemcy w ręce króla szwedzkiego, jedynie Austria miał teraz jeszcze być zdobyty.

W tej beznadziejnej sytuacji, cesarz pomyślał znowu z jego byłych generałów i książąt, który uwolnili go z poprzedniego grozę sytuacja, o Książa Albrechta von Wallenstein. Hans Ulrich był często gościem u Albrechta w Fryd landzie w ostatnich latach, i znał jego postawa bardzo dobre. Albrecht po jego zwolnieniu, wprawdzie udało się trzymać swój majątek , ale był głęboko urażony. Jego charakter było tak, że on nigdy nie zapomni tej zniewagę.


Książe von Wallenstein dostał natychmiast po wylądowaniu Gustawa Adolfa od niego oferty, z armią 12.000 ludzi z dużo artyleria i walczyć przeciwko cesarzowi. Hans Ulrich razem z Albrecht już zaprojektowany plan walki przeciwko Austrii. Po wielkich zwycięstwach Gustav Adolf te negocjacje zostały tymczasowo przerwane. Podczas penetracji wojsk ewangelicznych w Bohemy, jednak miały być przywrócone stosunki majątkowe, jak przed wojną. Dla Albrecht to znaczył, że musiał się bać utracić swoich wielkich posiadłości. Dlatego wycofał się znowu dalej od Gustawa Adolfa.

Teraz on reagował na prośbę o pomoc od cesarza. W kwietniu 1632 roku doszło do konwent z nim. Albrecht musiał podnieść dużą armię, z nim jako jedyny dowódca, bez jakiejkolwiek ingerencji o dworze cesarskim. Otrzymał liczne wyłączne prawa, szczególnie że mógł niezależnie zawrzeć pokój. Jako odszkodowanie przyznano mu najwyższe stanowisko w państwie, nazywane Kurwürde. Z tym był książę Albrecht Wallenstein niemal równoznaczne z cesarzem, i jego władzy nad wojskiem nawet wyższe. W krótce Albrecht przekonał Hans Ulrich do przyjąć stanowiska dowódcy pułku w jego armii. On przede wszystkim miał bronić Śląsk i tam dzięki jego wysokiej cenionych u szlachta Śląskiej tam zapewnić spokój.


Aan een rustig familieleven, kon men echter nog niet denken. Nog in het jaar van het ontslag van hertog von Wallenstein als opperbevelhebber van het keizerlijke leger, was in de zomer van 1630 de Zweedse koning Gustav Adolf met een klein, maar goed getraind, goed gedisciplineerd en zeer gemotiveerd leger in Pommeren geland. Zijn doel was het, de evangelisch - christelijke religie van zijn vervolgers te redden. Hij had talrijke verzoeken om hulp uit Duitsland ontvangen, dat bijna in zijn geheel door katholieke troepen bezet was, en daar zwaar onder leed. Gustav Adolf zegevierde al snel vernietigend over de katholieke veldheer Tilly bij Breitenfeld vlakbij Leipzig. Heel Noord - Duitsland was bevrijd. In het jaar daaropvolgend won hij nog een keer van de katholieke troepen bij Rain am Lech, en daarmee viel ook Zuid - Duitsland in handen van de Zweedse koning, alleen Oostenrijk was nu nog te veroveren.


In deze uitzichtloze situatie dacht de keizer weer aan zijn vroegere veldheren en vorsten, die hem al eerder uit zijn netelige positie bevrijd hadden, aan hertog Albrecht von Wallenstein. Hans Ulrich was in de laatste jaren vaak te gast bij Albrecht in Frydland en kende zijn houding heel goed. Albrecht had na zijn ontslag weliswaar al zijn bezit kunnen houden, maar was diep beledigd. Zij karakter was van dien aard, dat hij deze belediging ook nooit zou vergeten.


Hertog von Wallenstein had meteen na de landing van Gustav Adolf van deze een aanbod gehad, met een leger van 12.000 man en veel geschut tegen de keizer ten strijde te trekken. Hans Ulrich had met Albrecht ook al een strijdplan tegen Oostenrijk ontworpen. Na de grote zeges van Gustav Adolf waren die onderhandelingen voorlopig afgebroken. Tijdens het binnendringen van evangelische troepen in Bohemen zouden echter de bezitsverhoudingen als voor de oorlog hersteld worden. Albrecht moest daarom bang zijn om zijn groot bezit te verliezen. Hij trok zich daarom weer verder van Gustav Adolf terug.

Nu reageerde hij op de roep om hulp van de keizer. In april 1632 kwam een verdrag met hem tot stand. Albrecht moest een groot leger oprichten, met hem als enige bevelhebber, zonder enige inmenging van het keizerlijke hof. Hij kreeg vele exclusieve rechten, in het bijzonder ook om zelfstandig vrede te sluiten. Als schadeloosstelling kreeg hij de hoogste post in het rijk, de Kurwürde toegekend. Daarmee was hertog Albrecht von Waldstein bijna gelijkgesteld met de keizer, wegens zijn macht over het leger zelfs hoger. Albrecht kreeg ook gauw genoeg Hans Ulrich zover voor een post als overste over een regiment in zijn leger. Hij zou hoofdzakelijk Silezië verdedigen en daar door zijn hoog aanzien bij de Silezische stand daar voor rust zorgen.

zaterdag 4 november 2017

Konstantin von Wegerer 101

Zamek Gryf


Ta dziewczynki było mi żal i spróbowałem ciągle ponownie. Bibiana zaczęła uśmiechnąć, kiedy przyszedłem do niej, ale dalsze reakcje nie byli. Dałem jej coś w ręku. Trzymała to kurczowo, aż wyciągnęłam ponownie z rękę. Próbowałem, że ona wzięła zabawek od jedna ręka w drugiego. Na początku bez sukces. Po kilku próbach, zrobiła to jak została zmuszona. Nie poddawałem się. Każdego dnia zajmowałem się z ją przez kilka godzin i byłem zadowolony z najmniejszego postępu. Pani Barbara całkowicie poświęciła się mężem i innych dzieci. Ona wprawdzie była mnie bardzo wdzięczny dla mojego zaangażowania w Bibiana, ale czasami miałem wrażenie, że ona Bibiana już usunęła z rodziną.

Następnego lata, w 1631 roku, Pani Barbara Agnes zmarła przed skutkami innym urodzeniu, dziecko też nie przetrwał. Hans Ulrich było w Stara Kamienica i było tak pod wrażeniem śmierci żony że ja miałem trudu wspierać go w następnych pochówku w kościele Gryfowie. On, który był generałem pułku w armii księcia von Wallenstein, Pan o życia i śmierci tysięcy najemników, nie mógł znieść śmierć żony. On również kwestie pytanie o jego  małych dzieci został dla mnie na początku. Ostatni czas przyjęłam oprócz  położne  również dobre dziewice, który mieszkali w zamku i nalizali do rodzinę. Oni teraz bardzo dobra będą opiekać o małym dziećmi.


Ik had medelijden met het kleine meisje en ik probeerde het telkens weer. Bibiana begon me vriendelijk toe te lachen, als ik bij haar kwam, maar verdere reacties bleven uit. Ik gaf haar iets in de hand. Ze hield het krampachtig vast, totdat het ik haar weer uit de hand nam. Ik probeerde, dat ze het speelgoed van de ene in de andere hand nam. Eerst lukte het niet. Na een paar pogingen, deed ze het alsof ze gedwongen werd. Ik gaf niet op. Elke dag hield ik me enkele uren met haar bezig en was blij met de kleinste vooruitgang. Vrouwe Barbara wijdde zich helemaal aan haar man en de andere kinderen. Ze was mij voor mijn bemoeienissen met Bibiana weliswaar heel dankbaar, maar soms had ik de indruk, dat ze Bibiana al uit de familie verwijderd had.


In de volgende zomer, 1631, stierf Vrouwe Barbara Agnes aan de gevolgen van weer een bevalling, dat het kind eveneens niet overleefde. Hans Ulrich was in Kemnitz en was zo door de dood van zijn vrouw van slag, dat ik moeite had, hem bij de latere bijzetting in de kerk van Greiffenberg te ondersteunen. Hij, die een generaal van een regiment in het leger van de hertog von Waldstein was geweest, de heer over leven en dood van duizenden huurlingen, hij kon de dood van zijn vrouw niet verdragen. Ook de vragen van zijn kleine kinderen liet hij in het begin alleen aan mij over. Ik had in de loop van de tijd behalve vroedvrouwen ook goede maagden aangenomen, die in het slot woonden en helemaal tot de familie hoorden. Zij zouden nu heel goed voor de kleine ne kinderen zorgen.

Konstantin von Wegerer 100

Cesarz Ferdinand I z Austrii

Po Bibiana przyszedł w następnym roku kolejny chłopiec na świecie, Gotthard Franz. Tym razem Hans Ulrich Stara Kamienica także nie był obecny. Był z Albrechta von Waldstein, który został nazwany przez jego żołnierzy tylko Wallenstein w Wiedniu na ważnych negocjacji. Cesarz Ferdinand wydała jakiś "nakaz zwrotu" w marcu 1629 roku, gdzie teraz ponad 75 lat obowiązywania Augsburger wolności religijnej został wyłączony z działania. Mógł to tylko zrobić, ponieważ Albrecht i jego armia przyniosła wielkie korzyści dla krajów ewangelicznych.

Teraz wśród zwycięzców zaczynali kłótni, szczególności o znowu odzyskane własności świecki Kościoła. Każdy chciał tego jak najwięcej. Na końcu odprowadzane całą walkę i irytacja na generała von Wallensteina, który finansował cesarski armię. W 1630 roku Albrecht był u Regensburger Kurfürstendag zwolniony ze stanowiska wódz armii. Hans Ulrich również wrócił na dłuższej okres z powrotem do jego rodziny w Stara Kamienica.

Bibiana był już dwa lata. Była piękną dziecko, ale nie mówi ani słowa. Zrobiłem wiele trudu mówiąc jej proste słowa i czekałem na odpowiedź od niej. Ale nic nie wyszło. Ona czasami godzinami siedzi w jednym miejscu i nie poruszać. Potem patrzył psychicznie nieobecny przed siebie. Potem próbowałem ją rozweselać i zaczęłam się z nią bawić. Prawie wszystko było na próżno. Tylko jedzenie i picie i zwyczajne procesy ciała były u nią dobrze. Ale nic u nią nie rozwinęła się sam siebie. Inne dzieci też nie chcieli z nią bawić. Wtedy ona pozostała po prostu siedzieć w kącie pokoju, dopóki dziewicy ją zabrała aby jeść lub spać.


Na Bibiana kwam in het daaropvolgende jaar weer een jongen ter wereld, Gotthard Franz. Ook dit keer was Hans Ulrich niet in Kemnitz aanwezig. Hij was met Albrecht von Waldstein, die door zijn soldaten alleen Wallenstein genoemd werd, in Wenen voor belangrijke onderhandelingen. Keizer Ferdinand had in maart 1629 een ‘teruggave bevelschrift’ uitgevaardigd, waarin de nu meer dan 75 jaar geldende Augsburger geloofsvrijheid buiten werking gezet werd. Hij kon dit alleen doen, omdat Albrecht met zijn leger grote voordelen ten opzichte van de evangelische landen gebracht had.

Nu waren er tussen de overwinnaars in het bijzonder over de heroverde seculiere kerkengoederen geschillen ontstaan. Ieder wilde hier zoveel mogelijk van hebben. Tenslotte ontlaadde zich de hele strijd en erger over de generaal von Wallenstein, die de keizer het leger gefinancierd had. In 1630 werd Albrecht op de Regensburger Kurfürstendag als legerleider ontslagen. Ook Hans Ulrich keerde voor langere tijd naar zijn familie in Kemnitz terug.

Bibiana was nu twee jaar oud. Ze was een mooi kind, maar sprak nog geen enkel woord. Ik had veel moeite gedaan, haar makkelijke woordjes voorgesproken en op een reactie van haar gewacht. Maar er kwam niets. Ze kon soms urenlang op een plek zitten en niet bewegen. Ze staarde dan geestesafwezig voor haar heen. Ik probeerde dan haar op te monteren en begon, met haar te spelen. Bijna alles was tevergeefs. Alleen eten en drinken en de gewone door het lichaam geregelde processen gingen bij haar goed. Zij ontwikkelde echter niets van haar zelf uit. De andere kinderen wilden ook niet met haar spelen. Dan bleef ze eenvoudigweg in een hoek van de kamer zitten, totdat ze door een maagd werd opgehaald om te eten of te gaan slapen.