zaterdag 24 februari 2018

Konstantin von Wegerer 116 Wenen

Heinrich von Schlick


Pewnego dnia wszyscy trzej chłopcy, Christian Leopold, Hans Ulrich i Gotthard Franz, byli zebrane od nas przez przedstawiciel biskupa i przeniesione do wychowawców jezuickich. Tam byli przetrzymywane. Nie mieli żadnych okazji, aby przyjść do nas, albo do ich siostry. My nie dostaliśmy pozwolenie wejść w ten dom, gdzie ich zabraliście.

W marcu 1636 oni zakazali Anna Elisabeth, aby spakować swoje rzeczy. Będą zabrać ją do Wiednia. Anna Elisabeth zaczęła straszne płakać. Anna Ursula biegała do biskupa i może osiągnąć, że my wszyscy mogliśmy jej towarzyszyć, kiedy my sami zapłacili koszty. W międzyczasie, ja byłem w stanie zwolnić pieniędzy w Gryfów i Stata Kamienica, które miałem pożyczone do przyjaciół. Więc pojechaliśmy kilka dni później wszyscy do Wiednia.


Anna Elżbieta była krótko po naszym przybyciu wezwany na audiencja u cesarza. Poszedłem z nią. Kiedy ona tam stała w sali, z powodu jej żałoba, zasłonę w głęboki czerni, cesarza i arcyksiążę Leopold każdy wziął z stołu światli i poszli blisko niej, aby ją oświetlić, żeby mogła zobaczyć jej twarz. Anna Elisabeth nie ruszała się ani włoska się nie ruszał, a jej twarz pokazała tylko skamieniały spojrzenia. Cesarz łaskawy pozwolił ją, aby wyjść z pokoju. Kilka dni później, prezydent wojna von Schlick, który był obecne, u dla dziewczyny tak bolesnego spotkanie u cesarza, wziął ją do własnego domu. Tam ona można pozostać, dopóki nie została przyjęty jako dama dworu. My żyliśmy w „Der Goldenen Drachen„ na starego rynku mięsa, ponieważ ten stary i zniszczony dom, spełnił troche nasze ograniczone możliwości finansowe.



Op een dag werden alle drie de jongens, Christian Leopold, Hans Ulrich en Gotthard Franz, door een afgevaardigde van de bisschop bij ons opgehaald en overgedragen aan jezuïtische opvoeders. Daar werden ze opgesloten. Ze hadden geen enkele gelegenheid meer, om naar ons, of naar hun zus te komen. Wij mochten het huis, waarin ze ondergebracht waren, niet betreden.

In maart 1636 beviel men Anna Elisabeth, om haar spullen te pakken. Men zou haar naar Wenen brengen. Anna Elisabeth begon hevig te huilen. Anna Ursula snelde naar de bisschop en kon bereiken, dat wij haar allemaal mochten begeleiden, als we zelf de kosten betaalden. In de tussentijd had ik in Greiffenberg en Kemnitz geld kunnen vrijmaken, dat ik bij vrienden uitgeleend had. Zo reisden we enkele dagen later allemaal naar Wenen.

Anna Elisabeth werd kort na onze aankomst op audiëntie bij de keizer ontboden. Ik ging met haar mee. Toen ze daar, wegens haar rouw, diep in het zwart gesluierd in de zaal stond, namen de keizer en de aartshertog Leopold elk een licht van de tafel, kwamen vlak bij haar staan om haar te belichten, zodat ze haar gezicht konden zien. Anna Elisabeth verroerde daarbij geen vin, en ook haar gezicht toonde alleen een versteende uitdruk. De keizer stond haar genadig toe, om de zaal te verlaten. Enkele dagen later nam de oorlogspresident von Schlick, die de voor het meisje zo pijnlijke optreden bij de keizer meebeleefd had, bij zich in huis. Daar kon ze blijven, totdat ze als hofdame opgenomen werd. We woonden in ‘der Goldenen Drachen’ op de oude vleesmarkt, omdat dit oud en beetje bouwvallige huis aan onze geringe financiële vermogens voldeed.

zaterdag 17 februari 2018

Konstantin von Wegerer 115




Kiedy przyjechałem kilka dni później w Ołomuńcu, znalazłem cała rodzina bardzo przygnębiony i smutny. Anna Ursula ciągle próbowała pocieszyć dzieci, ale z niewielkim sukcesem. W szczególności, Anna Elisabeth był bardzo przygnębiony. Chociaż opiekowała wzruszający młodszego brata Adama, który leżał w łóżku z ciężką chorobą, a przez to miał trochę rozrywka. Ale ona ciągle wróciła do mnie aby wypłakać się.


Chcieliśmy woląc lekarzem dla Adama, ale biskup tylko chciał dać pozwolenie, kiedy my sami gromadzili potrzebne pieniądze. Anna Ursula sama nic nie nie miała i to trochę biżuterii który miała nie były wiele warte. Ja sam w ciągu ostatnich kilku tygodni również wydawałem swoje ostatnie rezerwy, ponieważ Hans Ulrich nie był w stanie dać mi coś. Przecież on sam już nie miał nic w Ratyzbona, wszystkie kosztowności byli skonfiskowane razem z jego bagaż. Więc staliśmy bezradny przeciw chorobą małego Adama. Ponowna prośba o pomoc do biskupa pozostał bez odpowiedzi. Sami nie mogliśmy rozmawiać z Panen, Pan modlił się. Adam zmarł tej nocy. Mamy go pochowano na małym cmentarzu obok kościoła. Grabarz zrobił pracę bez zapłaty. Znal nas już z opowieści, powiedziano o nas w Ołomuniec. Duchowy nie mogliśmy się przekonać do udziału. Adam został ochrzczony ewangelicki.



Toen ik enkele dagen later in Olmütz aankwam, vond ik de hele familie zeer terneergeslagen en droevig aan. Anna Ursula had steeds weer geprobeerd, de kinderen te troosten, echter met weinig succes. In het bijzonder Anna Elisabeth was zeer terneergeslagen. Zij zorgde weliswaar ontroerend voor haar kleine broer Adam, die met een zware ziekte in bed lag, en die had daardoor wat afleiding. Maar steeds kwam zij weer naar mij toe om uit te huilen.


We wilden voor Adam een arts laten komen, maar dat werd door de bisschop alleen toegestaan, als we zelf daarvoor het geld bijeen brachten. Anna Ursula had zelf geen geld bij zich en de paar sieraden waren niet veel waard. Ik had zelf in de laatste weken ook mijn laatste reserves uitgegeven, want Hans Ulrich kon me niets geven. Hij had toch zelf in Regensburg niets meer, alle waardevolle zaken had men tegelijk met zijn bagage geconfisqueerd. Zo stonden we hulpeloos tegenover de ziekte van de kleine Adam. Een herhaald verzoek om hulp aan de bisschop bleef onbeantwoord. De heer zelf was niet te spreken, hij was aan het bidden. Adam is de nacht daarop gestorven. We hebben hem laten begraven op het kleine kerkhof naast de kerk. De dodengraver deed het werk, zonder betaling. Hij kende ons al uit de verhalen, die over ons in Olmütz verteld werden. Een geestelijke konden we niet zover krijgen om deel te nemen. Adam was evangelisch gedoopt.

zondag 11 februari 2018

Konstantin von Wegerer 114

Kościół 'trójca przenajświętsza' w Ratyzbone

Poszłam mocno ruszone powrotem do nasze miejsce aresztu. Cesarski komisja kierowana przez Ferdynand, syn cesarza, już czekał przejąć wszystkich kosztowności Hans Ulricha. Miałem je wszystkie dobrze zamknięty w dużym krzynka, kiedy skonfiskowali cały bagaż Hans Ulrich po przybyciu w Ratyzbonie. Teraz powrócił krzynka, a reszta z bagażem. Ferdinand dał pisarza rozkaz do napisania wszystkich obiektów, ale najpierw poszło do, przez mnie otworzone krzynka i chwycił dwa złote łańcuchy i trzy z diamentami wysadzane pasy do kapeluszy i ześlizgnął je do kieszeni płaszcza. Byłem szokowane, że syn cesarza przeprowadzić taką niemoralny napad przed oczy jego towarzyszy. O ile chciwość przeniknął już do dwór cesarski. Ferdinand chwycił ponownie w krzynka, aby przyswajając sobie kilka biżuterię i dopiero wtedy zaczął pisarza z jego pracy. Dopiero wtedy, krzynka była zamknięta, i wynoszone.

Pakowałem rzeczy Hans Ulrich i moje. Gdzie mam teraz iść? Kiedy na reszta byłem w sama poszłam leżąc na łóżka i zamknęłam oczy. W moim myśli puściłem jeszcze raz w moim wydarzeń w Ratyzbonie. Ale potem również myślałem o tej piękny czasy, który miałem wcześniej z Hans Ulrich i jego rodziny w Stara Kamienica oraz w zamek Gryf. Nagle wszystko stało się dla mnie jasne; musiałem iść do Anna Ursula a zwłaszcza Anna Elisabeth i do innych dzieci w Ołomuniec.


Ik ging zwaar getroffen in onze arrestruimtes terug. Een keizerlijke commissie onder aanvoering van Ferdinand, de zoon van de keizer, wachtte al om de waardevolle spullen van Hans Ulrich over te nemen. Ik had ze allemaal goed opgesloten in een grote kist, toen men de hele bagage van Hans Ulrich bij zijn aankomst in Regensburg confisqueerde. Nu was de kist en de rest van de bagage terug gebracht. Ferdinand gaf een schrijver de opdracht om alle voorwerpen op te schrijven, hij ging echter als eerste naar de door mij geopende koffer, en pakte er twee gouden kettingen en drie met diamanten bezette hoedenriemen uit en liet ze in zijn jas glijden. Ik was ontzet, dat de zoon van een keizer een zulke infame diefstal voor de ogen van zijn begeleiders uitvoerde. Zover was de hebzucht aan het hof al doorgedrongen. Ferdinand greep nog een keer in de kist, om zich nog enkele sieraden toe te eigenen, daarna pas begon de schrijver met zijn werk. Tenslotte werd de kist gesloten en weggedragen.


Ik pakte de spullen van Hans Ulrich en van mij in. Waar moest ik nu naar toegaan? Toen ik eindelijk alleen was, ging ik op bed liggen en sloot mijn ogen. In gedachten liet ik de gebeurtenissen in Regensburg nog een keer door mijn hoofd gaan. Daarna dacht ik echter ook aan de mooie tijd, die ik tevoren met Hans Ulrich en zijn familie in Kemnitz en ook op de Greiffenstein beleefd had. Plotseling werd me alles duidelijk; ik moest naar Anna Ursula en in het bijzonder naar Anna Elisabeth en de andere kinderen in Olmütz toe.



zondag 4 februari 2018

Konstantin von Wegerer 113



Następnego dnia, był to siódmy niedzielę po Trinitatis, on pisał listy do swoich dzieci i rodziny. Następnej nocy spędził bez spanie, ja ciągle musiałem przynosząc mu coś do picia. W godzinach porannych w dniu wykonania, poniedziałek, 23 lipca 1635, jeszcze raz rozmawiał z duchem ewangelicznym. Potem udał poszło na planowanym godzina na szafot, który został postawione na plac „Zur grünen Heide". (na zielone wrzosowisko)  Kiedy tam dotarliśmy powiedział mi: „Ja często chciałem kiedyś umrzeć na zielonej wrzosowisku, w służbie cesarza. Teraz umrę na "Grüner Heide" ale inaczej, jak sobie wyobrażałem.".

Wielu obywateli miasta przybyli, nie były one jak widzów, ale żałobników. To było szybko rozpowiadane, że ogólne bardzo kochany hrabia Schaffgotsch został skazany na śmierć przez cesarza. Wiedzieli też powody przez jezuitów znienawidzony wiary ewangelicznej i jego wielki posiadanie, że cesarz chętnie chce mieć. Głośno Hans Ulrich poprosił sędziów i katów na prawdziwej przyczyny jego śmierci. Nie chciał że ktokolwiek uwierzył, że on umarł jako złodziej lub przestępnego. Jednak został tylko dał zimną odpowiedź: „Robimy to, co nakazuje cesarza”.


Hans Ulrich chciał coś powiedzieć, ale bębny bębnili po znak sędziego, aby nikt nie mógł usłyszeć jego głos.Ja związałem z białym tkanina jego włosy do góry, po czym on uklęknął i został śmiertelny cios. My owijaliśmy jego ciało w dużym tkanina i położyliśmy go w trumnie i przynieśliśmy go z powrotem do swojego pokoju. Tam jeszcze tysiące ludzi z Ratyzbony widzieli go, gdy mijali trumnę pożegnać się z dobrym człowiekiem. Środy następnie ciało musiało bez dalszych ceremonii wynoszone do cmentarzu "trójca przenajświętsza" i tam opuszczane do wypukły grobowiec. Hans Ulrich nakazał przed egzekucja że jego ciało nie ma być myte po wykonaniu. Chciał stanąć przed Bogiem, tak jak był traktowany przez cesarza dla swoich lojalnych usług. Cały Ratyzbona , nawet jego sędziowie byli przekonani o jego niewinności.



Op de volgende dag , het was de zevende zondag na Trinitatis, schreef hij de brieven aan zijn kinderen en familie. De daarop volgende nacht bracht hij door zonder te slapen, ik moest hem steeds weer iets te drinken brengen. ’s Morgens op de dag van de terechtstelling, maandag 23 juli 1635, sprak hij nog een keer met een evangelische geestelijke. Daarna ging hij op het geplande tijdstip naar het schavot, dat op een plein ‘zur grünen Heide’ was opgesteld. Toen we daar aankwamen zei hij me: ‘Ik heb me vaak gewenst, ooit te sterven op de groene heide, in dienst van keizer. Nu sterf ik ‘auf grüner Heide’ maar anders, als ik me had voorgesteld.‘


Vele burgers van de stad waren gekomen, ze kwamen niet als toeschouwers, maar als rouwenden. Het had zich snel rond gesproken, dat de algemeen zeer geliefde graaf Schaffgotsch door de keizer ter dood was veroordeeld. Men kende ook de redenen: zijn door de jezuïeten gehate evangelische geloof, en zijn groot bezit, dat de keizer graag wilde hebben. Luidkeels vroeg Hans Ulrich de aanwezige rechters en beulen naar de ware reden van zijn dood. Hij wilde niet dat iemand geloofde, dat hij stierf als een dief of misdadiger. Men gaf echter alleen het kille antwoord: ‘Wij doen, wat de keizer beveelt.’

Hans Ulrich wilde nog iets zeggen, maar de trommels roffelden op het teken van een rechter, zodat niemand meer zijn stem kon horen. Ik bond hem met een witte doek de haren omhoog, vervolgens knielde hij neer en kreeg de doodslag. We wikkelden zijn lichaam in een grote doek en legden hem in de kist en brachten hem terug in zijn kamer. Daar hebben nog duizenden mensen uit Regensburg hem gezien, toen ze aan de kist voorbij gingen, om afscheid van een goed mens te nemen. ’s Woensdags hierop volgend moest het lichaam zonder verdere ceremonie op het kerkhof ‘zur Dreifaltigkeit’ gebracht worden en daar in een gewelfd graf neergelaten worden. Hans Ulrich had voor zijn terechtstelling bevolen, dat zijn lichaam na de executie niet gewassen mocht worden. Hij wilde voor God verschijnen, zoals hij door de keizer voor zijn trouwe diensten behandeld was. Heel Regensburg, zelfs zijn rechters, waren overtuigd van zijn onschuld.